Η επικαιροποίηση του ζητήματος της κράτησης των ασυνόδευτων ανηλίκων αιτούντων άσυλο, υπό συνθήκες απάνθρωπες κι εξευτελιστικές φέρνει την Ελλάδα προ των ευθυνών της για σοβαρά εγκλήματα. Πέραν της αυτονόητης κοινωνικής του διάστασης (είναι σαφής σε όλους μας ο παράλογος κι ανήθικος χαρακτήρας της στοίβαξης απελπισμένων παιδιών σε σύγχρονα κολαστήρια, όπως αυτό της Παγανής), η οποία πήρε διαστάσεις και στα Μ.Μ.Ε. μέσα στον τελευταίο μήνα, τίθεται, παράλληλα, μια σοβαρότατη πτυχή του θέματος που φαίνεται να μην έχει γίνει ακόμη αντιληπτή. Αυτή των κατάφωρων παραβιάσεων, από τη χώρα μας, τόσο του διεθνούς όσο και του κοινοτικού Δικαίου. Δείχνουμε δε να παραγνωρίζουμε επιδεικτικά τις πάσης φύσεως σχετικές με τους πρόσφυγες υποχρεώσεις μας, με δυο κύριους τρόπους: είτε δεν εφαρμόζουμε αυτά που ψηφίζουμε υπέρ τους, είτε «ψευδοενσωματώνουμε» Οδηγίες που τους αφορούν, με τρόπο που ακυρώνονται οι υπέρ αυτών προβλεφθείσες (αναγκαστικές για την ελληνική νομοθεσία) ρυθμίσεις.
Μας τάσσει, δηλαδή, η Ε.Ε. μια προθεσμία για να μεταφέρουμε στη νομοθεσία μας, ορθά, απλά και αποτελεσματικά, μια ρύθμιση που προβλέπεται με Οδηγία, κι εμείς ναι μεν προβαίνουμε σε νομοθετική ρύθμιση με τίτλο «ενσωμάτωση της τάδε Οδηγίας», ναι μεν στην κεφαλίδα κάθε άρθρου του νομοθετήματός μας αναφερόμαστε στο αντίστοιχο άρθρο της Οδηγίας την οποίαν (υποτίθεται ότι) ενσωματώνουμε ορθά κι απλά, πλην όμως αυθαιρετούμε συστηματικά, αποκλίνοντας από το γράμμα και το πνεύμα των όσων καλούμαστε να ενσωματώσουμε νομοθετικά και «κοροϊδεύουμε», έτσι, την Ευρώπη ότι είμαστε τυπικά και ουσιαστικά εντάξει με τις υποχρεώσεις μας.
Συνήθως «πληρώνουν τη νύφη» οι αδύναμοι, όπως συμβαίνει εν προκειμένω και με τους πρόσφυγες.
Σε μια συγκριτική μελέτη της σχετικής Οδηγίας 2005/85/ΕΚ του Συμβουλίου (ρυθμίζει τις ελάχιστες διαδικασίες με τις οποίες τα κ-μ χορηγούν κι ανακαλούν το καθεστώς του πρόσφυγα) και του π.δ.90/2008, το οποίο αποκλειστικό σκοπό είχε τη συμμόρφωση με την παραπάνω Οδηγία, διαπιστώνει κανείς την παραπάνω «πρακτική». Δείτε αμέσως παρακάτω αυτολεξεί αντιπαραβολή του κειμένου των δυο αντίστοιχων άρθρων (Οδηγίας και π.δ.) που αφορούν στην κράτηση των προσφύγων:
Άρθρο 18 της Οδηγίας 2005/85/ΕΚ
Κράτηση
1. Τα κράτη μέλη δεν υποβάλλουν σε κράτηση ένα πρόσωπο για
το λόγο και μόνο ότι ζητεί άσυλο.
2. 'Όταν υποβάλλουν έναν αιτούντα άσυλο σε κράτηση, τα
κράτη μέλη μεριμνούν ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ταχείας δικαστικής επανεξέτασης.
Άρθρο 13 π.δ. 90/2008
(Άρθρο 18 Οδηγίας)
Κράτηση των αιτούντων
1. Υπήκοος τρίτης χώρας ή ανιθαγενής, που αιτείται
τη χορήγηση καθεστώτος πρόσφυγα, δεν κρατείται
για μόνο το λόγο ότι εισήλθε και παραμένει παράνομα
στη χώρα. Το πρόσωπο που υποβάλλει αίτημα για τη
χορήγηση ασύλου, κατά το χρόνο που κρατείται και
εκκρεμεί σε βάρος του διαδικασία απέλασης, παραμένει
υπό κράτηση και η αίτησή του εξετάζεται με απόλυτη
προτεραιότητα. Μέχρι την ολοκλήρωση της διοικητικής
διαδικασίας ασύλου δεν απελαύνεται.
2. Ο οικείος Αστυνομικός Διευθυντής και προκειμέ−
νου περί Γενικών Αστυνομικών Διευθύνσεων Αττικής
και Θεσσαλονίκης ο αρμόδιος για θέματα αλλοδαπών
Αστυνομικός Διευθυντής ή ανώτερος αξιωματικός, που
ορίζεται από τον οικείο Γενικό Αστυνομικό Διευθυντή,
μπορεί με απόφασή του και σε συνεργασία με την αρ−
μόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής
Αλληλεγγύης, να περιορίζει τους αιτούντες άσυλο σε
κατάλληλο χώρο όταν, και για όσο χρόνο, τούτο απαι−
τείται για τον προσδιορισμό των συνθηκών εισόδου, της
ταυτότητας και προέλευσης των μαζικά λάθρα εισερ−
χόμενων αιτούντων ή όταν συντρέχουν λόγοι δημοσίου
συμφέροντος ή δημόσιας τάξης ή όταν αυτό κρίνεται
αναγκαίο για την ταχεία και αποτελεσματική διεκπε−
ραίωση της ως άνω διαδικασίας. Το χρονικό διάστημα
του περιορισμού σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να
υπερβαίνει τις εξήντα (60) ημέρες.
3. Οι αιτούντες άσυλο που κρατούνται ή περιορίζο−
νται σε κατάλληλο χώρο σύμφωνα με τις προηγούμε−
νες παραγράφους έχουν τα δικαιώματα προσφυγής και
υποβολής αντιρρήσεων που προβλέπονται στην παρ. 3
του άρθρου 76 του ν. 3386/2005.
4. Στις περιπτώσεις κράτησης ή περιορισμού των αι−
τούντων, οι αρμόδιες αρχές παραλαβής και εξέτασης, με
την επιφύλαξη των διεθνών και εθνικών κανόνων δικαίου
που διέπουν την κράτηση, εφαρμόζουν τα ακόλουθα:
α. μεριμνούν ώστε οι γυναίκες να κρατούνται ή τί−
θενται υπό περιορισμό σε χώρο χωριστά από τους
άντρες.
β. αποφεύγουν την κράτηση ή τον περιορισμό των
ανήλικων, ειδικότερα των παιδιών που έχουν χωριστεί
από τις οικογένειές τους και των ασυνόδευτων ανη−
λίκων.
γ. αποφεύγουν την κράτηση ή τον περιορισμό εγκύων
σε προχωρημένη εγκυμοσύνη ή λεχώνων.
δ. παρέχουν στους κρατούμενους ή στους υπό περιο−
ρισμό τελούντες την προσήκουσα ιατρική φροντίδα.
ε. διασφαλίζουν το δικαίωμα για νομική εκπροσώπηση
των κρατούμενων ή των υπό περιορισμό τελούντων.
Πέραν της εξόφθαλμης εκτροπής από το κείμενο και το νόημα της παραπάνω Οδηγίας, ο Έλληνας νομοθέτης αποφάσισε, στα τέλη Ιουλίου, να τροποποιήσει διατάξεις του παραπάνω νομοθετήματος (και άρα της Οδηγίας;;;) με το π.δ. 81/2009, το οποίο η «Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» έχει καυτηριάσει πολλάκις. Με την τροποποίηση αυτήν η αρχική απόρριψη των αιτημάτων ασύλου από την Αστυνομία, θα κρίνεται ΠΑΛΙ από την Αστυνομική Αρχή (να υποθέσουμε εκπαιδευμένη-ειδικευμένη στα λεπτά ζητήματα της προσφυγιάς και της νομικής της φύσης, με εγγυήσεις αμεροληψίας, λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας του κρίνοντος σε δεύτερο βαθμό οργάνου;)
Τέλος, όσον αφορά στο πρόσφατα αναδειχθέν φαινόμενο της Παγανής, η «Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» έχει να παρατηρήσει ότι Η ΚΡΑΤΗΣΗ των εκατοντάδων αυτών παιδιών, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες που αυτή λαμβάνει χώρα, είναι ΕΝΤΕΛΩΣ ΠΑΡΑΝΟΜΗ, ως αντικείμενη, πέραν των παραπάνω, στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/83/ΕΚ (άρθρο 30, που ορίζει συγκεκριμένες συνθήκες φύλαξης των ανηλίκων ασυνόδευτων αιτούντων άσυλο προσώπων) αλλά και της Οδηγίας 2005/85/ΕΚ (βλέπετε παραπάνω το άρθρο 18) και συνακόλουθα του ά. 13 του π.δ. 90/2008, όπως «κακήν κακώς» την ενσωμάτωσε στην ελληνική έννομη τάξη!
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η χώρα μας είναι πάλι έκθετη και κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με μιαν ακόμα καταδίκη.
